Σαφώς και οφείλουμε να προβαίνουμε σε συχνή αυτοαξιολόγηση ως λαός, και η αλήθεια είναι ότι μας αρέσει ως «έθνος ανάδελφον» να αλληλο- ή να αυτο-μαστιγωνόμαστε, αλλά κάποιες φορές αξίζει να αναδεικνύουμε κάποιες λεπτές διακρίσεις που ενυπάρχουν βαθιά στο μεδούλι μας.
Κάποιες διακρίσεις όπου με σημειολογική ανάλυση των λέξεων και των όρων που επιλέγουμε για κάποιες έννοιες, μας θυμίζουν ότι η τόσο ενοχοποιημένη ελληνορθόδοξη παράδοση, όταν απεκδυθεί τα εκάστοτε εκκλησιαστικά και λατρευτικά μορφώματα, και παραμείνει μόνο ως πίστη και σύστημα αξιών χιλιάδων ετών (σαφώς από πριν τη χριστιανική περίοδο, αλλά και με σπουδαίες πνευματικές κατακτήσεις κατά την βυζαντινή περίοδο), αποκαλύπτει την ανθρωπιστική ραχοκοκκαλιά του ελληνικού πολιτισμού (και όχι «κουλτούρας»). Αποκαλύπτει δηλαδή ότι μιλάμε για πολιτισμό, και όχι για κουλτούρα. Έναν πολιτισμό όπου ο Θεός δεν είναι τιμωρός, αλλά διαλέγεται με πρόσωπα. Άπειρες οι αναγωγές που μπορούν να γίνουν από αυτή την παρατήρηση. 
Μια παρατήρηση που κυοφορείται σε λέξεις όπως «ιερόδουλη», αλλά και στο σύμφωνο συμβίωσης των οσίων Σέργιου και Βάκχου, το «Πηδάλιον» και το «Τι καλόν και τι τερπνόν εστί συγκατοικώσιν οι αδελφοί επί τω αυτώ»…
Ως λαός έχουμε υπάρξει «πολύ μπροστά» γιατί αποτελούμε «πολιτισμό» και όχι «κουλτούρα», αλλά έχουμε υπάρξει και οι αποτελεσματικότεροι υπονομευτές του πολιτισμού μας…
